Vadeli alınan ürünleri, peşin satışla nakde çevirme mantığı üzerine kurulu iş modeliyle faaliyet gösteren şirketler, 2021 yılında bir defaya mahsus olağanüstü kar yapacaklar. Söz konusu iş modeli ile faaliyet gösteren şirketlerin yoğunlaştığı sektör, tahmin edileceği üzere perakendedir.
Özellikle gıda ve hazır giyim perakendecilerinin büyük çoğunluğu 2021 yılını, bütçelerinin çok ötesinde mükemmel karlılıkla kapatacaklar. Bunun temel nedenleri şunlardır:
-Eski fiyattan satın alınan ürünler yeni fiyattan satılmış ve brüt kar marjı artmıştır. Özellikle sezon alımlarını altı ay öncesinin düşük fiyatlarıyla gerçekleştiren hazır giyim perakendecileri, satış fiyatlarını gittikçe artan enflasyon nedeniyle nispeten rahat yükseltebilmiştir.
-Kira masrafları, 2021 başlarında yapılan bir düzenlemeyle dövizden TL’ye çevrilerek, eski kurdan yıllık bazda sabitlenmiştir. Dolayısıyla kiranın satışlara oranı ciddi derecede düşmüştür.
-Personel masrafları düşük seviyede sabit kalmıştır. Dolayısıyla personel masrafının da satışlara oranı gerilemiştir.
-Devletten alınan doğrudan yardımlar ve bazı stratejik ürünlerin fiyatlarının devlet tarafından vergi düşüşleri ile telafi edilmesi faaliyet masraflarını düşürmüştür.
-Kredi kullanan şirketlerin reel faiz oranları, dünyanın hiç bir ülkesinde görülmemiş şekilde eksi %25 civarındadır. ‘’Negatif işletme sermaye'' üretme kabiliyeti en yüksek işletmeler olan, ancak iş modelini iyi yönetemedikleri için TL kredi kullanan perakendeciler, mutlak faiz giderlerine rağmen, enflasyondan arındırılmış perspektiften ve paradoksal şekilde avantajlı konuma geçmiştir.
-Salgın hastalık nedeniyle ertelenen tüketici harcamaları 2021 yılında yapılmıştır.
-Hiperenflasyon korkusu nedeniyle bazı tüketiciler harcamalarını öne çekmiştir.
-TL’nin zayıf olduğu dönemlerde, başta sınır şehirleri olarak üzere pek çok mega şehirde yabancılarla (turistlerle) yüksek meblağlı ‘’toplu satış’’ yapılmıştır.
Yukarıda belirtilen ülke şartlarından hiç biri ‘’normal ticaretin’’ unsurları değildir. Bu şartların çoğu 2023 seçimleri ''normalleşme'' sonrası ortadan kalkabilir. Şirketler, sadece ülkenin içinde bulunduğu konjonktürel şartlar sayesinde değil, ‘’normal ticaret şartlarında’’ da kar yapıp, değer yaratmak durumundadır. Bu nedenle şirketler pragmatik/faydacı yöntemlerle değil, bilgi, bulgu, sezgi, duygu ve gerçeklerle yönetilmelidir.
İnternet asrı öncesi perakende şirketleri, 2021/2022 yıllarında gerçekleştirecekleri olağanüstü karları bir ‘’yönetim başarısı’’ ve ‘’kalıcı’’ olarak görmemeli, konjonktürün kendilerine ‘’ödünç verdiği karları’’, kısmen öz sermayelerine ekleyerek, kısmen internet asrı sonrası için yatırım yaparak, kısmen de müşterilerine akılcı şekilde geri vererek, şirketlerini geleceğe hazırlamak için kullanmalıdır.
